Bệnh động mạch vành ở người tiểu đường
Danh mục nội dung
1. Tổng quan về biến chứng tim mạch ở người tiểu đường
Bệnh tim mạch được biết đến là nguyên nhân chính gây tử vong trên toàn thế giới. Bệnh tim mạch bao gồm bệnh mạch vành (từ không triệu chứng đến đau thắt ngực); đột tử; nhồi máu cơ tim; bệnh van tim; suy tim; bệnh mạch máu não.
Bệnh tiểu đường làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch ở người bệnh. 80% trường hợp bệnh nhân tiểu đường tử vong vì biến chứng nguy hiểm liên quan đến mạch máu lớn như bệnh mạch vành, đột quỵ, bệnh mạch máu ngoại vi. Người tiểu đường có biến chứng tim mạch tốt nhất phải được kiểm soát dưới sự điều trị của bác sĩ chuyên khoa.

2. Tổng quan về bệnh động mạch vành ở người tiểu đường
– Người bệnh tiểu đường có tỉ lệ mắc bệnh động mạch vành gấp 2 – 4 lần người không bị tiểu đường.
– Tỉ lệ tổn thương mạch vành được phát hiện khi chụp hình cắt lớp điện toán của người tiểu đường có nguy cơ bệnh động mạch vành so với người không bị tiểu đường là 91% với 68%.
– Bệnh động mạch vành ở tiểu đường thường gặp ở người trẻ tuổi hơn so với những người bình thường bị bệnh động mạch vành.
– Bệnh lý của bệnh động mạch vành gồm các triệu chứng như: từ không triệu chứng đến cơn đau thắt ngực ổn định, cơn đau thắt ngực không ổn định, bệnh cơ tim thiếu máu mạn tính, nhồi máu cơ tim, suy tim sung huyết, tim ngừng đột ngột.
– Giảm cương ở nam giới trẻ tiểu đường liên quan đến việc tăng nguy cơ bệnh động mạch vành.

==>> Xem ngay tổng hợp các biến chứng tiểu đường đáng sợ cùng các lời khuyên hữu ích để phòng ngừa biến chứng.
3. Bệnh động mạch vành ở người tiểu đường có những biểu hiện sau
– Khó chịu ở vùng ngực
– Khó thở, yếu mệt
– Giảm khả năng đi bộ hoặc luyện tập
– Rối loạn giấc ngủ, ngủ ngáy
– Chóng mặt
– Cảm thấy lo âu, hồi hộp
– Phù chân
– Tăng cân
Triệu chứng đau thắt ngực có thể thay đổi theo từng độ tuổi, giới tính, thời gian bị bệnh tiểu đường. Người bệnh tiểu đường thường không có triệu chứng đau thắt ngực.
4. Các yếu tố giúp chẩn đoán bệnh
– Chú ý các bệnh lý có nguy cơ cao gặp biến cố mạch vành như tiền sử bệnh động mạch vành, đột quỵ, suy tim.
– Tiền sử gia đình: Người tiểu đường có nguy cơ bị bệnh động mạch vành sớm (nam <55 tuổi, nữ <65 tuổi) nếu cả cha mẹ, anh chị em đều bị bệnh.
– Bác sĩ sẽ tiến hành đo huyết áp để đánh giá nguy cơ mạch vành.
5. Điều trị phòng ngừa bệnh động mạch vành ở người tiểu đường
Các yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành được ghi nhận ở người bệnh tiểu đường bao gồm: tình trạng đề kháng insulin, tăng huyết áp, tăng glucose máu, rối loạn chuyển hóa lipid, hút thuốc lá và béo phì.
Người bệnh tiểu đường nên đạt mục tiêu điều trị: Huyết áp < 140/80 mmHg, HbA1c < 7%, LDL < 100 mg/dL (2,6 mmol/L) nếu bệnh nhân không có biến cố tim mạch và < 70 mg/ dL (1,8 mmol/L) nếu bệnh nhân đã từng có biến cố tim mạch.
Điều trị tiểu đường
Trong nghiên cứu, metformin và acarbose được chứng minh là tốt cho tim mạch. Tuy nhiên, những nghiên cứu gần đây cho thấy giảm glucose trong máu có tác dụng trong phòng ngừa bệnh tim mạch, nhất là khi điều trị kết hợp với chế độ ăn, luyện tập, rối loạn chuyển hóa lipid và điều trị tăng huyết áp.

Điều trị tăng huyết áp
Hai loại thuốc được lựa chọn hàng đầu là ức chế men chuyển và ức chế thụ thể. Tiếp đến là loại thuốc lợi tiểu và chẹn kênh canxi. Hiện nay, hướng điều trị giảm tác dụng phụ của thuốc bằng cách phối hợp nhiều thuốc với liều thấp mà vẫn đạt mục tiêu điều trị.
Thuốc lợi tiểu với liều tương đương Chlorthalidone 12,5 mg ảnh hưởng không đáng kể đến lượng glucose.
Điều trị rối loạn chuyển hóa lipid
Biến chứng này có thể kiểm soát tốt bằng statin tác dụng kéo dài. Có thể chọn rosuvastatin 5 – 10 mg hoặc atorvastatin 10 -20 mg mỗi ngày. Những bệnh nhân có hội chứng mạch vành cấp có thể dùng liều cao statin (atorvastatin 40-80mg/ngày).
Sử dụng aspirin
Theo hiệp hội Đái tháo đường ở Mỹ, Aspirin không được chỉ định trong phòng ngừa bệnh động mạch vành ở người mới bị tiểu đường. Aspirin được chỉ định khi người bệnh đã có tiền sử bệnh động mạch vành, và trên người tiểu đường có nguy cơ bị bệnh động mạch vành ≥ 10 năm và không có nguy cơ xuất huyết. Ở người bệnh không dung nạp aspirin có thể thay thế bằng loại clopidogrel.

Dinh dưỡng và luyện tập
– Kiểm soát tổng số năng lượng của người bệnh là vấn đề quan trọng hàng đầu, sau đó sẽ lựa chọn thức ăn tùy theo khẩu vị của mỗi người. Nguyên tắc tính toán phải vừa đầy đủ dinh dưỡng vừa chọn loại thức ăn kiểm soát tốt glucose, ăn nhiều rau để bổ sung chất xơ.
– Hạn chế mỡ và các loại đường đơn, đồ ngọt.
– Cần giảm cân nếu người bệnh đang thừa cân, béo phì. Nhiều nghiên cứu chứng minh chỉ cần giảm 5 – 10 % trọng lượng cơ thể là có thể cải thiện các yếu tố nguy cơ tim mạch như giảm HbA1c, huyết áp, triglyceride và tăng HDL. Kiểm soát tốt được cân nặng sẽ càng đem lại hiệu quả lớn. Có nghiên cứu chứng minh giảm 7% cân nặng có thể có lợi cho người bệnh gan nhiễm mỡ.
– Bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 gia tăng luyện tập sẽ làm tăng tính nhạy cảm với insulin và có thể giúp cải thiện glucose trong máu.
– Một chương trình luyện tập với cường độ vừa phải, khoảng 30 phút mỗi ngày sẽ giúp giảm HbA1c rõ rệt. Nhưng đừng quên luyện tập phải kết hợp với ăn uống đúng cách, để không hoạt động quá sức, dẫn đến hạ đường huyết ở người tiểu đường.
– Đi bộ là loại hình phù hợp với đa số người bệnh, dễ áp dụng và không tốn chi phí.
– Những người trước giờ thường thụ động, chưa bao giờ tập luyện nên bắt đầu từ từ, phù hợp với sức chịu đựng và tình trạng bệnh của mình.
– Nhiều người bệnh già, có nhiều bệnh đi kèm, bị bệnh đã lâu có nhiều yếu tố nguy cơ, hoặc có triệu chứng xơ vữa động mạch cần được kiểm tra tim mạch trước khi luyện tập.
– Khuyến khích người bệnh theo một chương trình luyện tập có chuyên viên huấn luyện và được theo dõi thì thường kết quả sẽ tốt hơn, nhưng điều này chưa phổ biến tại Việt Nam.

Phẫu thuật dạ dày
Ở người bệnh tiểu đường tuýp 2 bị béo phì có thể phẫu thuật dạ dày để phòng ngừa biến chứng bệnh động mạch vành ở người tiểu đường. Người béo phì có BMI ≥ 40 (kg/m2) hoặc BMI thấp hơn nhưng có các yếu tố nguy hiểm đến tính mạng (BMI là chỉ số cân nặng, tính bằng trọng lượng cơ thể/ (chiều cao x 2)).
Bệnh động mạch vành ở người tiểu đường là một biến chứng nguy hiểm. Người tiểu đường cần lưu ý ăn nhiều rau, giảm cân, phối hợp với sự điều trị của bác sĩ để ngăn ngừa và chữa trị căn bệnh này.
https://kienthuctieuduong.vn/