‘Sinh khó do kẹt vai’: biến chứng đáng sợ ở thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose

Cỡ chữ:
A A
Thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose và thai nhi quá lớn là yếu tố nguy cơ của chứng sinh khó do kẹt vai. Vậy sinh khó do kẹt vai là gì? Cần có phương pháp xử lý như thế nào trong trường hợp này?

1. Cơ chế phát sinh

Sinh khó do kẹt vai là tình trạng đầu của thai nhi đã đi qua được âm đạo nhưng vai vẫn bị kẹt trong khung xương chậu của mẹ. Thai phụ bị tiểu đường dễ gặp tình trạng sinh khó do kẹt vai là do có sự khác biệt trong hình dạng cơ thể của trẻ. Hay nói cách khác, trong trường hợp bệnh tiểu đường, giá trị của chu vi vai rất to so với đầu và đặc biệt ở trẻ có cân nặng từ 4.000g trở lên, chu vi vai lớn đáng kể, gây tình trạng sinh khó do kẹt vai.  

'Sinh khó do kẹt vai': biến chứng đáng sợ ở thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose
‘Sinh khó do kẹt vai’: biến chứng đáng sợ ở thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose cần được xử lý như thế nào?

2. Tần suất

Tần suất xảy ra tình trạng sinh khó do kẹt vai trong trường hợp thai phụ sinh thường là từ 0.2~2.1%, trường hợp thai phụ bị tiểu đường là 3.2% (50/1.539) có sự khác biệt đáng kể với trường hợp thai phụ không bị tiểu đường là 0.5% (406/ 73.984). Ngoài ra, nguy cơ sinh khó do kẹt vai ở thai phụ bị tiểu đường so với thai phụ không bị tiểu đường tăng 2.6 lần nếu cân nặng của trẻ <4.000g và tăng 3.6 lần nếu cân nặng của trẻ ≥4.000g. Tần suất sinh khó do kẹt vai theo thống kê quy mô lớn ở thai phụ có trẻ nặng ≥3.500 g là 3.55% (6.238/ 175.886), tần suất này sẽ tăng cao khi cân nặng của trẻ tăng và ở thai phụ bị tiểu đường, tần suất này luôn cao. Bên cạnh đó, điều quan trọng là phải nhớ rằng khoảng 40~50% trường hợp sinh khó do kẹt vai là xảy ra ở trẻ em dưới 4.000 g. 

Tình trạng Tần suất xảy ra tình trạng sinh khó do kẹt vai
Thai phụ sinh thường 0.2~2.1%
Thai phụ bị tiểu đường  3.2% 
Thai phụ bị tiểu đường + cân nặng của bé <4.000 g 3.2 x 2.6 = 8.32%
Thai phụ bị tiểu đường + cân nặng của bé ≥4.000g 3.2 x 3.6 =11.52%
Cân nặng của trẻ ≥ 3.500 g  3.55%

3. Các yếu tố nguy cơ của tình trạng sinh khó do kẹt vai

Các yếu tố nguy cơ trước khi sinh bao gồm:

+ Thai nhi quá lớn

+ Thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose

+ Thai phụ béo phì

+ Thai phụ tăng cân quá mức

+ Sinh muộn, quá ngày so với ngày dự sinh

+ Mang thai khi cao tuổi

+ Đã từng có tiền sử bị sinh khó do kẹt vai

+ Tiền sử gia đình sinh trẻ quá lớn

+ Khung xương chậu mỏng, khung xương chậu hẹp, khung xương chậu bị biến dạng

Những yếu tố nguy cơ trong khi sinh bao gồm:

+ Chuyển dạ giai đoạn 2 kéo dài

+ Thai phụ sử dụng chất kích thích chuyển dạ

+ Sử dụng các công cụ hỗ trợ khi sinh như kẹp hoặc máy hút để đưa trẻ ra ngoài qua đường âm đạo.

Trong số đó, cần chú ý đặc biệt các vấn đề: trẻ quá lớn có cân nặng 4.000 g trở lên (OR= 16.1; 95% CI 13.2~19.6, P <0.001), chuyển dạ giai đoạn 2 (OR= 2.4, 95%CI 1.5~3.7, P <0.001), tiểu đường (OR= 1.8; 95% CI 1.4~2.3, P <0.001).  

4. Biến chứng ở mẹ và bé trong trường hợp sinh khó do kẹt vai

Các biến chứng xảy ra với người mẹ bao gồm: 

+ Rách/vỡ tử cung, âm đạo, cổ tử cung, niệu đạo

+ Xuất huyết, băng huyết sau sinh.

+ Rách tầng sinh môn.

+Tổn thương vùng xương chậu.

Các biến chứng xảy ra với em bé bao gồm:

+ Tổn thương dây thần kinh vai, cánh tay, bàn tay. 

+ Nứt gãy xương đòn gánh.

+ Gãy và trật khớp xương cánh tay.

+ Thiếu oxy lên não, tổn thương não.

'Sinh khó do kẹt vai': biến chứng đáng sợ ở thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose 1
Biến chứng ở mẹ và bé trong trường hợp sinh khó do kẹt vai là gì?

5. Đối phó với tình trạng sinh khó do kẹt vai

Khi phát hiện tình huống trẻ bị kẹt vai, các bác sĩ sẽ tìm cách xử lý và đưa bé ra ngoài nhanh nhất có thể. Điều quan trọng là các bác sĩ phải được đào tạo để có thể thực hiện xử lý kịp thời, hiệu quả.  

(1) Trước tiên, bác sĩ cần bình tĩnh gọi giúp đỡ từ đồng nghiệp: bác sĩ chuyên khoa, bác sĩ gây mê, bác sĩ nhi khoa, y tá, nữ hộ sinh…

(2) Tầng sinh môn

 Cân nhắc cần thiết cắt rộng tầng sinh môn hay không (nếu tầng sinh môn rộng thì không cần cắt thêm, nếu chật cần cắt rộng).

(3) Thủ thuật McRobert

Nâng chân sản phụ lên sát ngực và gập gối, đây là thủ thuật dễ làm, an toàn và hiệu quả nhằm tăng đường kính trước sau của khung chậu. Mc Robert đạt hiệu quả trong khoảng 40% các trường hợp sinh khó do kẹt vai.

(4) Đẩy trên xương mu

Mục đích là đẩy vai trước xuống dưới xương mu, sử dụng mu lòng bàn tay và hướng về phía đầu thai nhi so với mặt phẳng ngang 450.

(5) Các thủ thuật trong âm đạo

+ Thủ thuật Rubin: Đưa bàn tay hay hai ngón tay vào sau xương vai trước và đẩy về hướng ngực thai nhi để vai có thể lọt qua đường kính chéo hay có thể làm giảm đường kính lưỡng mỏm vai.

+ Thủ thuật Woods Screw: Đưa tay từ phía bụng của em bé đến gần vai sau của thai nhi và xoay nhẹ bằng cả hai tay.  

+ Thủ thuật Reverse Woods Screw: Đưa bàn tay hay hai ngón tay vào phía trước của vai sau và đẩy xoay kiểu nút chai để vai sau thành vai trước.

+ Thủ thuật kéo tay sau: Đưa tay vào nắm lấy khuỷu tay sau của thai nhi rồi nhẹ nhàng kéo qua mặt, ngực ra ngoài

(6) Cân nhắc các thủ thuật khác

+ Xoay tư thế sản phụ quỳ hai tay và 2 đầu gối 

+ Thủ thuật Zavanelli: Đẩy đầu thai nhi lên và mổ lấy thai.

+ Cắt xương mu: Dùng dao mổ cắt qua sụn của khớp xương mu.

Sinh khó do kẹt vai được định nghĩa là “tình trạng xảy ra khi đầu của thai nhi đã đi qua được âm đạo nhưng vai vẫn bị kẹt trong khung xương chậu của mẹ” và khi gặp tình trạng này nhất định phải cần một số kỹ thuật sản khoa để hỗ trợ việc sinh. Tình trạng này có thể gây nhiều nguy cơ rủi ro cho mẹ và bé như gãy xương đòn, liệt dây thần kinh cánh tay, rách tầng sinh môn nghiêm trọng…Một số thao tác được thực hiện có thể kể đến như: bác sĩ ấn hai đùi của người mẹ vào bụng, sau đó tác dụng một lực lên phần xương mu của người mẹ, cắt nới rộng tầng sinh môn, và điều chỉnh phần vai của trẻ khi trẻ vẫn còn trong bụng mẹ rồi thao tác đưa bé ra ngoài. Điều quan trọng là thu thập người và thực hiện các thủ tục nội nhãn như rạch tầng sinh môn, vị trí McRoberts, nén xương mu, phương pháp Rubin, phương pháp Vít rừng, Phương pháp trục vít ngược và quy trình bóc tách sau chi trên. 

Bạn đang xem bài viết:Sinh khó do kẹt vai’: biến chứng đáng sợ ở thai phụ bị rối loạn chuyển hóa glucose” tại Chuyên mục:Tiểu đường thai kỳ“.

https://kienthuctieuduong.vn/

Chia sẻ
Bài viết liên quan
Thực đơn ăn kiêng tiểu đường thai kỳ
Tiểu đường thai kỳ có một chế độ ăn hợp lý là rất quan...
Tập thể dục khi mang thai làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ và béo phì
Một kết quả khảo sát đã được công bố rằng tập thể dục khi...
Tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường sau sinh ở phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ
Bệnh tiểu đường thai kỳ là một tình trạng rối loạn chuyển hóa glucose...
Phụ nữ bị tiểu đường trước khi mang thai: Lưu ý xuất viện sau sinh
Thai phụ bị tiểu đường trước khi mang thai luôn tích cực kiểm soát...
Biến chứng trẻ sơ sinh dễ xảy ra khi người mẹ bị bệnh tiểu đường trước khi mang thai và bệnh tiểu đường thai kỳ là gì?
Người mẹ bị bệnh tiểu đường trước khi mang thai hay bệnh tiểu đường...
Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường đến tình trạng vô sinh ở phụ nữ và cách điều trị
Các chuyên gia y tế cảnh báo, bệnh tiểu đường có thể dẫn đến...
Thực đơn ăn kiêng tiểu đường thai kỳ
Tập thể dục khi mang thai làm giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ và béo phì
Tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường sau sinh ở phụ nữ từng bị tiểu đường thai kỳ
Phụ nữ bị tiểu đường trước khi mang thai: Lưu ý xuất viện sau sinh
Biến chứng trẻ sơ sinh dễ xảy ra khi người mẹ bị bệnh tiểu đường trước khi mang thai và bệnh tiểu đường thai kỳ là gì?
Ảnh hưởng của bệnh tiểu đường đến tình trạng vô sinh ở phụ nữ và cách điều trị
Xem nhiều nhất
Mới nhất
Bệnh nhân tiểu đường cần “Vitamin D” – Quan trọng cho việc xây dựng xương khỏe mạnh – 98% người Nhật thiếu “Vitamin D”
Hoạt động thể dục như đi bộ vào buổi chiều giúp cải thiện đáng kể lượng đường trong máu – Những người mắc bệnh tiểu đường cần quan tâm đến lối sống hàng ngày
Chất xơ trong thực phẩm giúp giảm nguy cơ tiểu đường và béo phì bằng cách tạo ra axit béo ngắn, tăng cường vi khuẩn có lợi cho đường ruột
9 biện pháp phòng ngừa và cải thiện với “nấm chân” ở người bị tiểu đường – Vượt qua mùa hè nóng ẩm
Yoga giúp cải thiện tiểu đường và huyết áp cao, có tác động tích cực đến tâm lý và thích nghi với thay đổi trong thời đại sau dịch COVID
Người bị tiểu đường có sự lão hóa nhanh của não? Giảm đường huyết giúp giảm nguy cơ mắc chứng suy giảm nhận thức đáng kể – “Bảy lối sống phòng ngừa”
Những lối sống chung của những người thành công trong “giảm cân” – Béo phì tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
WHO thiết lập 5 mục tiêu toàn cầu cho bệnh tiểu đường nhằm Bảo vệ cuộc sống của những người mắc bệnh tiểu đường – Phản ứng chống lại sự gia tăng nhanh chóng của tiểu đường trên toàn thế giới
Chỉ 2 phút đi bộ sau bữa ăn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường
Ngủ trưa dài làm tăng nguy cơ béo phì, hội chứng chuyển hóa và tiểu đường