Mối quan hệ giữa chế độ dinh dưỡng thời kỳ sơ sinh và bệnh béo phì, tiểu đường tuýp 2

1. Ảnh hưởng từ người mẹ bị thừa hoặc thiếu dinh dưỡng đến thai nhi

Khi đứa trẻ được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng trong thời kỳ sơ sinh, bộ nhớ đó sẽ được lưu lại trong gen, hạn chế khả năng bị béo phì hoặc tiểu đường tuýp 2 trong tương lai. Ngược lại, khi người mẹ bị thừa hoặc thiếu dinh dưỡng trong quá trình mang thai, đứa trẻ lớn lên dễ có nguy cơ mắc bệnh liên quan đến sinh hoạt như tiểu đường tuýp 2. Giả thuyết này có tên gọi là DOHaD.

Nội dung của giả thuyết đưa ra như sau:

Cơ chế sửa đổi biểu sinh được cho là cơ chế phân tử, diễn ra nhờ quá trình methyl hóa ADN của gen liên quan tới chuyển hóa và có tác dụng mạnh. Trong đó:

+ Sửa đổi biểu sinh là cơ chế điều chỉnh mức biểu hiện của bộ gen đứng sau mà không làm xáo trộn trật tự chuỗi ADN.

+ Methyl hóa ADN là 1 cơ chế tiêu biểu của sửa đổi biểu sinh. Khi sự methyl hóa ADN của một gen nào đó ít đi, mức biểu hiện của bộ gen đó sẽ tăng lên.

Nhóm nghiên cứu này đã sử dụng một loại thuốc kích hoạt tế bào PPAR alpha, một cảm biến in-vivo cảm nhận lipid trong máu và tăng cường chức năng của gen. Đối tượng thực nghiệm hai con chuột: Một con đang cho con bú và một con đã lớn. 

Khi cho thuốc vào sữa mẹ, chuột con sẽ hấp thụ, theo quan sát của nhóm nghiên cứu, hoạt động của loại hoocmon có tên FGF21 có chức năng thúc đẩy quá trình đốt mỡ ở gan trở nên mạnh mẽ hơn, tăng sản xuất insulin, cải thiện hiệu quả của insulin trong gan. Sau khi lớn lên, con chuột đó dù ăn nhiều thức ăn có chất béo cũng không bị béo 

Trạng thái methyl hóa ADN một khi được thiết lập tại thời điểm này được cho là sẽ ghi nhớ và duy trì trong một thời gian dài cho đến khi con chuột lớn lên.

Mặt khác trong trường hợp đưa thuốc vào cơ thể chuột đã trưởng thành, hoạt động của bộ gen sẽ không mạnh lên, điều này cho thấy tác dụng nêu trên chỉ giới hạn trong trường hợp sử dụng thuốc ở thời kỳ sơ sinh. 

2. Chế độ dinh dưỡng từ bào thai đến lúc sơ sinh là quan trọng

Kết quả của nghiên cứu lần này chứng minh môi trường trong thời kỳ sơ sinh là chìa khóa chính cho sức khỏe của mỗi chúng ta sau này. Đây là nền tảng cho “Y học phòng ngừa”, dịch vụ chăm sóc y tế giúp giảm nguy cơ phát triển bệnh hoặc giảm các triệu chứng của bệnh bằng việc dự đoán sự nhạy cảm với các bệnh liên quan đến lối sống trong tương lai để có thể can thiệp thích hợp và kịp thời. Điều này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát chi phí y tế.

Thực hiện nghiên cứu là nhóm nghiên cứu của Giáo sư Yoshihiro Ogawa tại Trường Đại học Y và Nha khoa Tokyo và Viện nghiên cứu Y khoa Trường Đại học Kyushu và Phó Giáo sư Koji Hashimoto tại Trường Đại học Y và Nha khoa Tokyo. Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí khoa học “Nature Communications”.

Theo nhóm nghiên cứu này, những gì thể hiện ở chuột cũng có thể xảy ra ở người. Tình trạng dinh dưỡng từ bào thai đến lúc sơ sinh có liên quan đến khả năng béo phì trong tương lai và sự phát triển của bệnh tiểu đường tuýp 2. Vậy nên điều cần thiết là ngăn ngừa sự thiếu hụt dinh dưỡng trong thai kỳ.

Bạn đang xem bài viết: “Mối quan hệ giữa chế độ dinh dưỡng thời kỳ sơ sinh và bệnh béo phì, tiểu đường tuýp 2” tại Chuyên mục: “Tiểu đường thai kỳ“.

https://kienthuctieuduong.vn/
(Nguồn: Viện nghiên cứu thông tin y tế và sức khoẻ Nhật Bản)