Phát triển loại thuốc điều trị tăng tế bào β. Hy vọng về phương pháp điều trị mới của bệnh tiểu đường

Liệu pháp điều trị mới tăng tế bào β

Bệnh tiểu đường tuýp 1 khởi phát khi các tế bào β (tế bào tuyến tụy sản xuất insulin) bị phá hủy do các bệnh tự miễn dịch. Bởi vì trong phần lớn trường hợp bệnh nhân, insulin không được tiết ra tại thời điểm chẩn đoán bệnh tiểu đường, liệu pháp insulin là điều cần thiết với bệnh nhân tiểu đường tuýp 1.

Trong bệnh tiểu đường tuýp 2, các tế bào β thường giảm theo tuổi tác và sự bài tiết insulin cũng giảm dần. Do đó, khi bệnh tiểu đường tiến triển một thời gian dài, việc điều trị bằng insulin là cần thiết.

Nếu xuất hiện phương pháp có thể tăng tế bào β và tăng bài tiết insulin thì nó sẽ trở thành phương pháp điều trị cơ bản cho bệnh tiểu đường, tuy nhiên y học hiện nay chưa có phương pháp điều trị nào trực tiếp làm tăng tế bào β.

Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Y Mount Sinai ở Hoa Kỳ đã thành công trong việc phát triển một loại thuốc điều trị giúp tăng các tế bào β tiết insulin. Hiệu quả làm tăng tế bào β của loại thuốc này được cho là tốt nhất vượt xa những kết quả được quan sát trong các nghiên cứu trước đây.

Đây là một bước tiến quan trọng trong các phương pháp điều trị mới cho bệnh tiểu đường, tăng lượng tế bào β để khôi phục khả năng sản xuất insulin.

Những lầm tưởng trong việc điều trị bệnh tiểu đường bằng trị liệu insulin

Phát triển loại thuốc giúp tăng nhanh lượng tế bào β

Vào năm 2015, nhóm nghiên cứu đã tập trung vào một loại alkaloid gọi là “Harmine” có trong giống nho Ayahuasca đang phát triển ở lưu vực sông Amazon của Nam Mỹ. “Harmine” đóng vai trò trong việc sản sinh tế bào β của con người và có hiệu quả cải thiện kiểm soát đường huyết.

Trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2017, nhóm nghiên cứu đã điều tra sự bất thường về gen của các khối u có thể được tạo ra trong các tế bào β tuyến tụy gọi là “insulinoma”. Nếu bệnh nhân bị tình trạng insulinoma này, insulin luôn được tiết ra bất kể chỉ số đường huyết và sẽ gây hạ đường huyết.

Trong khi nghiên cứu cơ chế mà “insulinoma” làm tăng tế bào β, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra một “công thức gen” cụ thể có liên quan đến cơ chế này. Dựa trên những nghiên cứu này, nhóm nghiên cứu đã thành công trong việc phát triển một loại thuốc giúp tăng nhanh lượng tế bào β bằng cách kết hợp “Harmine” với các loại thuốc khác.

Các loại thuốc được phát triển bao gồm chất ức chế DYRK1A được điều hòa bởi tyaseine và chất ức chế TGFβSF – yếu tố làm tăng trưởng đột biến loại β. Những protein này giúp kiểm soát sự tăng sinh, biệt hóa của các tế bào và hoạt động để ức chế chức năng sản xuất tế bào.

Người ta nói rằng tác dụng đồng vận của chất ức chế DYRK1A và chất ức chế TGFβSF sẽ giúp tăng lượng tế bào β.

Hiệu quả sản sinh tế bào β tăng gấp 40 lần

Các thí nghiệm với chuột cho thấy sử dụng các loại thuốc này giúp làm tăng tế bào β từ 5~8% mỗi ngày. Phần lớn trường hợp tăng 15~18% mỗi ngày. Khi chỉ sử dụng “Harmine”, tỷ lệ tăng sinh trung bình chỉ khoảng 2% mỗi ngày, do đó cần được cải thiện rất nhiều. Ở những người khỏe mạnh, tế bào β tăng sinh trung bình 0,2% mỗi ngày.

Dù bệnh nhân có thể điều trị cấy ghép tuyến tụy và tế bào β để chữa bệnh tiểu đường tuýp 1, nhưng trên thực tế không có nhiều tế bào tụy được hiến tặng để có thể thực hiện các ca cấy ghép. Nghiên cứu về y học tái tạo sử dụng tế bào ES và tế bào iPS cũng đang được tiến hành, nhưng phải mất rất nhiều thời gian để thực hiện.

Phương pháp điều trị được phát triển lần này được cho là một phương pháp tốt tạo ra kỷ nguyên mới bù đắp cho những thiếu sót của các phương pháp điều trị hiện có. Các kết quả thử nghiệm đã chỉ ra phương pháp mới này có hiệu quả tăng sản xuất tế bào β lên tới 40 lần.

“Trong nghiên cứu này, chúng tôi đã phát hiện ra sự kết hợp của các loại thuốc điều trị để tái tạo tế bào β. Nếu có thể tái tạo tế bào β với tốc độ cao này, bệnh nhân có thể phục hồi hoàn toàn việc tiết insulin của tuyến tụy. Chúng tôi rất vui mừng về kết quả nghiên cứu lần này”, Giáo sư Andrew Stewart thuộc Phòng thí nghiệm Bệnh tiểu đường, Béo phì và Chuyển hóa của Đại học Y khoa Mount Sinai cho biết.

Tiềm năng điều trị cơ bản bệnh tiểu đường tuýp 1 và bệnh tiểu đường tuýp 2

“Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc này sẽ ảnh hưởng đến các cơ quan khác ngoài tuyến tụy, vì vậy không thể sử dụng ngay để điều trị. Chúng tôi vẫn cần phát triển một cách để đưa thuốc này trực tiếp đến các tế bào β của con người”, ông Andrew Stewart tiếp tục nói.

Andrew Stewart cho biết “Nếu so sánh với việc giao hàng, mọi người có thể chuyển gói hàng đúng đến địa chỉ đã đăng ký, tuy nhiên cách để phân phối thuốc đến đúng các tế bào β vẫn chưa được tìm thấy và đó là vấn đề cần nghiên cứu trong tương lai”.

Nghiên cứu này được thực hiện với sự hỗ trợ từ quỹ của Tổ chức nghiên cứu bệnh tiểu đường ở tuổi vị thành niên (JDRF). Tiến sĩ Francis Martin, đứng đầu chương trình tái tạo tế bào β của JDRF, cho biết: “Nếu có thể phát triển một liệu pháp thực tế để tăng tế bào β tuyến tụy, bệnh nhân sẽ có thể thoát khỏi trạng thái phụ thuộc insulin và chữa khỏi cơ bản bệnh tiểu đường tuýp 1”.

“Trong một nghiên cứu ngắn hạn, nhóm nghiên cứu đã tìm ra phương pháp có thể tăng tốc độ tái tạo tế bào β nhanh hơn trước đây. Từ đó có thể phát triển một phương pháp điều trị mới để khôi phục sự sản xuất insulin ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2. Mặc dù vẫn còn nhiều thách thức, nhưng hy vọng sẽ có nhiều thành quả tiến bộ hơn nữa”.

Bạn đang xem bài viết: Phát triển loại thuốc điều trị tăng tế bào β. Hy vọng về phương pháp điều trị mới của bệnh tiểu đường tại Chuyên mục Tin tức

https://kienthuctieuduong.vn/
(Nguồn: Viện nghiên cứu thông tin y tế và sức khoẻ Nhật Bản)