Cơ chế của việc tập thể dục ngăn chặn sự lão hóa của cơ thể và bệnh tiểu đường

1. Tập thể dục giúp ức chế chứng viêm

Trung tâm Y tế Tuổi thọ Sức khỏe Tokyo và Phòng thí nghiệm bệnh lý phân tử của Khoa nghiên cứu rối loạn chức năng động cơ thuộc Viện Phục hồi chức năng cho Người khuyết tật đã kết hợp với Đại học Quốc gia Singapore tiến hành khảo sát và đưa ra kết luận về tập thể dục có khả năng ức chế chứng viêm.

Loãng xương là hiện tượng xương liên tục mỏng dần và mật độ chất trong xương ngày càng thưa dần, điều này khiến xương giòn hơn, dễ tổn thương và dễ bị gãy dù chỉ bị chấn thương nhẹ. Đã có báo cáo cho thấy phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh loãng xương cao gấp 3 lần so với nam giới và số bệnh nhân tăng dần lên theo độ tuổi. Đặc biệt, gãy cổ xương đùi làm suy yếu khả năng đi lại và ảnh hưởng đến tính mạng, đồng thời cũng gây suy giảm nhận thức.

Một số báo cáo cho biết người mắc bệnh tiểu đường tuýp 2 có nguy cơ gãy cổ xương đùi cao hơn 1,3 – 2,8 lần. Nguyên nhân gây mất chất trong xương do bệnh tiểu đường hay đường huyết cao được cho là bắt nguồn từ:

– Quá trình đường hóa làm tăng căng thẳng oxy hóa và các hợp chất glycate hóa bền vững (AGEs)

– Giảm công dụng của collagen do thiếu vitamin B6 trong xương

– Tăng căng thẳng oxy hóa

– Thiếu vitamin D

Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng tập thể dục thích hợp sẽ đem lại hiệu quả đối với hầu hết các bệnh và rối loạn liên quan đến tuổi cao bao gồm loãng xương. Hạn chế tập thể dục kết hợp với bệnh lão hóa còn gây ra các rối loạn thứ phát như teo cơ và suy yếu chuyển hóa glucose (tiểu đường) và rối loạn tim mạch.

Chứng viêm có liên quan trực tiếp đến các bệnh mãn tính do tuổi cao như các bệnh lối sống (tiểu đường) và suy giảm nhận thức. Tập thể dục được cho là có tác dụng ức chế chứng viêm ở hầu hết các cơ quan và mô của cơ thể.

Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng lực tác động lên xương trong khi tập thể dục sẽ tác động lên các phân tử cảm nhận lực của cơ thể, ức chế hoạt động của các protein liên quan đến chứng viêm và lão hóa của các mô và cơ quan, duy trì mật độ chất cũng như độ cứng của xương.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra công dụng của một loại protein Cas, chất được biết đến với vai trò như phân tử cảm nhận lực sinh ra và tác động lên xương khi vận động vừa phải, có khả năng ức chế các hoạt động của protein NF-kB – chất có liên quan đến chứng viêm và sự lão hóa của rất nhiều mô và cơ quan trong cơ thể. Hoạt động của protein Cas được kiểm soát thông qua quá trình lưu thông của dịch ngoại bào trong cơ thế. Dịch ngoại bào là chất lỏng bao quanh bên ngoài tế bào, bên ngoài tế bào, không tính bạch huyết lưu thông giữa máu và mạch bạch huyết. Dịch ngoại bào có thể tích gấp 4 lần máu, có số lượng nhiều trong các chất lỏng ngoại bào.

Việc tác động lực lên xương với 10 phút vận động mỗi ngày có thể đem lại nhiều lợi ích đến xương cũng như sức khỏe của toàn cơ thể. Thông qua việc điều khiển và kiểm soát chức năng của các protein này hay sự lưu thông của các dịch ngoại bào có khả năng sẽ giúp ngăn ngừa bệnh loãng xương và các chứng suy giảm chức năng của các cơ quan của toàn bộ cơ thể.

Đẩy nhanh sự lưu thông của các chất dịch ngoại bào là bản chất của tập thể dục, đây cũng được coi như một phương pháp duy trì sức khỏe, giúp chúng ta tìm được đáp án cho câu hỏi “Tập thể dục có tác dụng gì?”.

2. Khả năng ức chế viêm và tác dụng chống lão hóa của tập thể dục

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành thí nghiệm trên chuột để quan sát phản ứng của chúng. Sau khi làm suy giảm khả năng vận động của một chân sau của chuột và làm cho xương bị suy yếu khi chuột đi lại, chạy… người ta thấy được trong các tế bào xương, protein Cas bị đẩy ra ngoài, không thể ức chế hoạt động của NF-kB do đó đã kích hoạt quá trình phá hủy xương, đồng thời làm giảm khối lượng của xương. Ở những con chuột biến đổi gen bị thiếu hụt protein trong tế bào xương, ngay cả trong tình trạng vận động bình thường, khối lượng của xương cũng bị giảm đi.

Nhờ sự lưu thông của các dịch ngoại bào trong xương mỗi khi vận động, các lực cơ học sẽ được tác động lên các tế bào xương nuôi cấy, protein sẽ được phân phối vào trong tế bào xương, ức chế hoạt động của NF-κB và ngăn chặn quá trình phá hủy xương. Hiệu quả của 10 phút tác động lực cơ học lên các tế bào xương được nuôi cấy kéo dài hơn 24 giờ.

Không chỉ đem lại hiệu quả cho xương, ở các tế bào khác ngoài xương, các nhà nghiên cứu vẫn thấy được hiệu quả ức chế viêm và ngăn chặn lão hóa của vận động thông qua cơ chế: dịch ngoại bào lưu thông → tạo ra các lực cơ học lên tế bào → phân phối protein vào trong nhân tế bào→ ức chế hoạt động của NF-kB.

Sau nghiên cứu này, chúng ta có thể thấy tập thể dục giúp thúc đẩy sự lưu thông của các chất dịch ngoại bào, đồng thời là một phương pháp duy trì sức khỏe.

Bạn đang xem bài viết: “Cơ chế của việc tập thể dục ngăn chặn sự lão hóa của cơ thể và bệnh tiểu đường” tại Chuyên mục: “Ăn uống và vận động“.

https://kienthuctieuduong.vn/
(Nguồn: Viện nghiên cứu thông tin y tế và sức khoẻ Nhật Bản)